名曲アルバム「マズルカ」 / Meikyoku Album – Mazurek (NHK)

ポーランドの大作曲家ショパンの有名な作品にマズルカというものがあります。

Mazurek był jednym z cyklu utworów skomponowanych przez wielkiego polskiego kompozytora, Fryderyka Chopina.

マズルカはひと言で言えば舞踊曲なのですが、さまざまなポーランドの民族舞踊のリズムやモチーフが使われています。現在ポーランドのナショナル・ダンスとされているのはクラコヴィアク(Krakowiak)、ポロネーズ(Polonez)、マズル(Mazur)、オベレク(Oberek)そしてクヤヴィアク(Kujawiak)の5つです。

Mazurek to utwór mający charakter tradycyjnej pieśni ludowej, która wykorzystuje różne motywy i rytmy z tańców ludowych. Obecnie narodowym tańcem polskim jest krakowiak, polonez, mazur, oberek i kujawiak.

クラコヴィアクはその名の通りクラクフのあたりで生まれた、2拍子の快活な踊り。ポロネーズは貴族の間で踊られていた4分の3拍子の踊り。ショパンは有名な「英雄ポロネーズ」をはじめとして、ポロネーズも多く作曲しています。マズルはマゾフシェ地方の農民たちの間で踊られていた、4分の3拍子もしくは8分の3拍子の、特徴的なリズムのある踊りです。オベレクもマゾフシェ地方の農民たちが結婚披露宴やパーティなどで踊っていた、テンポの速いダイナミックな踊りです。クヤヴィヤクはクヤヴィ地方で踊られていた、ゆったりしたリズムの4分の3拍子のもので、伴奏に女声の歌が加わることもあります。

Krakowiak, jak wskazuje jego nazwa, narodził się w Krakowie i jest liczony na dwa. Polonez to taniec arystokracji liczony na 3/4. Począwszy od słynnego poloneza op. 53 , zwanego heroicznym, Chopin skomponował wiele tego typu utworów. Mazur to taniec chłopski z okolic Mazowsza, liczony na 3/4 lub 3/8, z charakterystycznym rytmem. Oberek to również taniec z Mazowsza, tańczony na weselach i zabawach, z szybkim tempem. Kujawiak z kolei pochodzi z Kujaw i jest tańcem liczonym na 3/4 przy akompaniamencie damskiego śpiewu.

今回の取材ではショパンが少年時代に休暇で訪れた田舎で踊られていた民族舞踊にスポットをあてました。民族舞踊団の人たちに踊ってもらったのはクヤヴィアク。どこかもの悲しいメロディに合わせ、男女のペアが踊ります。“民族舞踊”というとダイナミックで快活なものを連想しがちですが、クヤヴィアクはゆったりとしたメランコリックな踊りでした。

Tym razem bohaterem naszych nagrań był młodzieżowy zespół tańca ludowego. Zatańczyli dla nas kujawiaka. Chłopcy i dziewczęta tańczyli w parach do smutnej melodii. Taniec ludowy daje wyobrażenie bardzo dynamicznego i żywego tańca, jednak kujawiak był spokojny i dość melancholijny.

都会育ちのショパンの目には、休暇で訪れた地方の村の風景やそこでの生活、そしてそこで踊られていた民族舞踊はとても新鮮に映ったことでしょう。ショパンはポーランドをあとにしたその後もマズルカやポロネーズを作曲し続けましたが、民族舞踊を作曲に取り入れることで、祖国とのつながりを確認していたのかもしれません。

W oczach Chopina wychowanego w mieście, krajobrazy wsi i życie na niej, jak i również odbywające się tam tańce ludowe, były nowością. Po tym ja opuścił Polskę, adlej komponował mazurki i polonezy, a poprzez wprowadzanie do nich elementów tańców ludowych, podkreślał swój związek z ojczyzną.